Maneto(-d'Oucitanìo)
Dactylorhiza occitanica
Orchidaceae
Nom en français : Orchis d'Occitanie.
Descripcioun :La maneto-d'Oucitanìo trachis dins li prado umido ounte ié flouris belamen à la primo. Fai partido dóu group Orchis elata e sa diferènci especifico èi discutido. La labreto roso, mai larjo que longo, èi cuberto de bouclo e jamai emé de jaune, la cambo èi boutisso e li fueio soun tacado sus lou dessubre. L'Orchis elata "vertadié" s'atrobo au couchant de Franço e èi pu grand.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 20 à 60 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Dactylorhiza
Famiho : Orchidaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1000 m
Aparado :
Vo
Mai à jun
Liò : Prado umido
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Mediterrano
Ref. sc. : Dactylorhiza occitanica Geniez, Melki, Pain & R.Soca, 1995
(= Orchis elata subsp. ambigua Martrin-Donos ex Soó )
Afatoulié
Prunus brigantina
Rosaceae
Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.
Nom en français : Prunier de Briançon.
Descripcioun :L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.
Usanço :Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Sebisso
- Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786